Λιβάδι Ολύμπου - Οικοτεχνεία - Τέχνη του χειροποίητου χαλιού
Μια μέρα, εκεί λίγο πριν από το 2004, η Μαρία Μπελδέκου, Γ.Γ. Πρόνοιας, επί υπουργίας Αλέκου Παπαδόπουλου, είχε επισκεφθεί μία από τις σχολές εκμάθησης υφαντουργίας που λειτουργούσαν σε διάφορες περιοχές της χώρας στο πλαίσιο του προγράμματος «Οικοτεχνία» του Εθνικού Οργανισμού Πρόνοιας. Η συγκεκριμένη λειτουργούσε στις γυναικείες φυλακές. .
Ο Δήμος Λιβαδίου βρίσκεται στο Βόρειο τμήμα της Επαρχίας Ελασσόνας Είναι Καποδιστριακός δήμος και έχει έδρα το Λιβάδι το οποίο είναι χτισμένο σε υψόμετρο 1100 μέτρων.Η μορφολογία της περιοχής στην οποία εκτείνεται είναι κατά κανόνα ημιορεινή και ορεινή. Βρίσκεται στην παρολύμπια περιοχή, ανάμεσα στον Όλυμπο και στον Αμάρμπεη.Οι κάτοικοι του δήμου Λιβαδίου ασχολούνται κυρίως με τη γεωργία και την κτηνοτροφία. Κατά καιρούς άκμασαν η οικοτεχνία καθώς και μικρές βιοτεχνίες. Πλούσια είναι εξάλλου η πολιτισμική παράδοση της περιοχής.Το Λιβάδι, πατρίδα και γενέτειρα του μεγάλου αγωνιστή του 1821 και Φιλικού Γεωργάκη Ολύμπιου, είναι κτισμένο στις πλαγιές του Τιτάριου Όρους σε υψόμετρο 1200μ. και με θέα που νότια και δυτικά εκτείνεται μέχρι την Πίνδο, έχοντας βορειοανατολικά τα Πιέρια Όρη και την Πιερία, ανατολικά τον Όλυμπο και νοτιοδυτικά την Ελασσόνα, τα Χάσια, το Σαραντάπορο, το όρος Σάπκα και τα Σέρβια Κοζάνης. Διατηρεί την γραφικότητα του και τις παραδόσεις του που τις έλκει από τη βλάχικη καταγωγή των κατοίκων του. Στη δεκαετία του 50 και παλαιότερα, το Λιβάδι ήταν ένα από τα σημαντικότερα παραθεριστικά κέντρα της Θεσσαλομακεδονίας, γνωστό για το υγιεινό του κλίμα και την αγνότητα των προϊόντων του.
Σήμερα ο επισκέπτης μπορεί να θαυμάσει στο Λιβαδι, τα λιθόστρωτα δρομάκια, τον αιωνόβιο πλάτανο και τη βρύση με το κρυστάλλινο νερό στην πλατεία, να επισκεφθεί το σπίτι του Γεωργάκη Ολύμπιου που λειτουργεί ως μουσείο.
Τα Στουρνάρια μια θαυμάσια περιοχή κοντά στο Χαιδάρι με πανύψηλες οξιές, εξαιρετικό νερό, ποικίλη βλάστηση και ονειρώδη ξέφωτα.
Ο Πολέζος και το Σάλτσι μοναδικά θέρετρα για περίπατο και αναψυχή.
Ο ναός του Αγίου Χαραλάμπους στην περιοχή της Αγίας Τριάδος, το μοναστήρι της Αγίας Τριάδος στο Λιβάδι που σώζεται και σήμερα υπήρξε ένα από τα πιο φημισμένα Κρυφά Σχολειά της χώρας.
Τα χωριά μας ήταν κάποτε σπίτι του καθενός και το σπίτι του καθενός ήταν το χωριό όλων μας.
Η φιλοξενία μας θα σας συναρπάσει, όποια στιγμή και αν επισκεφθείτε το χωριό μας. Η ομορφιά και
τα τοπία θα σας χαρίσουν μια μοναδική εμπειρία. Μια επίσκεψη θα είναι απλώς το κίνητρο για την επόμενη....
Είναι ένα λαϊκό έργο τέχνης με ιστορία αιώνων, από ξεχωριστή κουλτούρα, σε άμεση συνάρτηση με τη θρησκεία, γεννήθηκε στην Ανατολή και διαδόθηκε σε όλο τον κόσμο. Αποτελεί στοιχείο πνευματικής ανάτασης αλλά και επένδυσης για εκείνον που το αποκτά. Θεωρείται χρήσιμη η γενική ανάπτυξη της εξέλιξης και των εφαρμογών του που ακολουθεί:
ΙΣΤΟΡΙΑ: Το χαλί είναι από τα αρχαιότερα προϊόντα. Στους μυθικούς χρόνους χρησιμοποιήθηκε σαν κάπα, στην συνέχεια σαν εσωτερικό κάλυμμα και πόρτα σκηνών, σκέπασμα, χώρος αποθήκευσης (μαξιλάρια) και στρωσίδι. Αυτή η ανάγκη εξελίχθηκε σε χειροτεχνία, καλλιτεχνική έκφραση, εκλεπτυσμένη τεχνοτροπία, για να προκύψει από τον συνδυασμό τους ένα έργο τέχνης. Ο Όμηρος αναφέρει για πρώτη φορά τον «τάπητα» με την σημερινή χρήση. Ιστορικά οι τάπητες αποτέλεσαν το εργόχειρο για βασίλισσες, τη διακόσμηση του Παρθενώνα, τη δόξα στην υποδοχή των νικητών. Στον «Αγαμέμνονα» του Αισχύλου ο νικητής της Τροίας, δίστασε να πατήσει πάνω στα χαλιά που είχε στρώσει για να τον τιμήσει η Κλυταιμνήστρα λέγοντας ότι είναι προορισμένα για Θεούς και όχι για Βασιλείς. Από τον Ηρόδοτο και τον Ξενοφώντα προβάλλεται σαν κοιτίδα του χαλιού η Μεσοποταμία, η μεταξύ ποταμών Τίγρη και Ευφράτη χώρα. Το φινίρισμα ενός χαλιού, έχει την ανάγκη του άφθονου νερού των ποταμών. Η μετάταξη της βαθμίδας του πολιτισμού της περιοχής αυτής, ήταν ένας πρόσθετος λόγος για την ανάπτυξη εκεί της ταπητουργίας. Η τέχνη αυτή εξαπλώθηκε από τη Μεσοποταμία στην Αίγυπτο μέχρι το Μαρόκο και από τη Μογγολία στην Κίνα, το Θιβέτ και τις Ινδίες, από τις στέπες της Τουρκμενίας στον Καύκασο, την Περσία, την Αρμενία. Η τέχνη μέσω Ελλάδος μεταναστεύει στην Ιταλία, Ισπανία, Γαλλία, Κάτω Χώρες αλλά χωρίς ιδιαίτερη άνθηση.
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ: Το χαλί αποτελούσε πάντα το μοναδικό τεκμήριο πολιτισμικής και πνευματικής αναβάθμισης χωρίς να προηγηθεί υποχρεωτικά αντίστοιχη οικονομική ανάπτυξη. Έτσι βλέπουμε χαλιά, κατασκευασμένα από εντελώς απλοϊκούς και πάμπτωχους νομάδες να αποκαλύπτουν μια υψηλή καλλιτεχνική, πολιτισμική και πνευματική εικόνα εντελώς απίστευτη. Η παράδοση από γενιά σε γενιά, οι τεχνικές δυνατότητες αλλά κυρίως τα συναισθήματα των δημιουργών αντικατοπτρίζονται στα χαλιά είτε με τα χρώματα είτε με τα σχέδια, είτε με την τεχνοτροπία. Η αισθητική τους παρουσιάζει μια δυναμική αρμονίας με το κιλίμα, την ψυχοσύνθεση και τη θρησκεία.
ΘΡΗΣΚΕΙΑ: Η Θρησκεία, παρά τις εθνολογικές διαφορές, επηρεάζει την ανάπτυξη και εξέλιξη αυτής της εκλεπτυσμένης τεχνοτροπίας. Η Ισλαμική θρησκεία διαπλέκει την αταβιστική ανάγκη έκφρασης των πιστών της, με την θρησκευτική ανάγκη συνεχούς προσευχής πάνω στο χαλί, μαζί με την υπαρξιακή ανάγκη ονειρικής εισόδου στον παράδεισο μέσα από το σχεδιασμό του παραδείσου στο χαλί. Αυτά τα θρησκευτικά χαλιά διακρίνονται σε τέσσερις κατηγορίες:
α) Τα μεγάλα χαλιά με μεγάλο μενταγιόν στο κέντρο με μετάξι ή χωρίς αλλά και με χρυσοκλωστές και με ασημοκλωστές. Τα χαλιά σουλτάνων θρησκευτικών ηγετών και των εκκλησιών τους. Είναι τα βασιλικά χαλιά.
β) Χαλιά με πολλά λουλούδια όπως υπόσχεται η θρησκεία την άλλη ζωή στον Παράδεισο. Τα χρησιμοποιούν οι πλούσιοι και αστοί ή βαθμοφόροι και κάθονται πάνω τους κατά τον ανατολίτικο τρόπο. Είναι τα χαλιά του Παραδείσου.
γ) Χαλιά με γεωμετρικά σχήματα σχετικά μικρά. Τα χαλιά των απλών πιστών, δηλαδή των φτωχών, κυρίως και στα σαμάρια των ζώων. Είναι τα χαλιά των πιστών.
δ) Τα μικρά χαλάκια με σχέδιο την κρύπτη το Μιχράμπ. Απαραίτητο σε κάθε Μουσουλμάνο για να γονατίζει πάνω του και να προσεύχεται. Είναι τα χαλιά προσευχής.
ΔΙΑΔΟΣΗ: Η διάδοση των χειροποίητων χαλιών της Ανατολής στην Δυτική Ευρώπη, όχι σαν Μετανάστευση Τέχνης πια, αλλά σαν διακοσμητικό αντικείμενο, επιτεύχθηκε στους Βυζαντινούς χρόνους. Διευρύνθηκε όμως από Αράβες και Οθωμανούς που προσέφεραν χαλιά σαν δώρα σε Βασιλείς και ηγεμόνες. Οι Σταυροφόροι μετέφεραν σαν λεία πολλά χειροποίητα χαλιά. Η απόκτησή τους ήταν στοιχείο οικονομικής ευημερίας αλλά και πνευματικής υπεροχής αφού κάθε χαλί αντικατόπτριζε την ψυχοσύνθεση και το πνεύμα του δημιουργού του όπως οι ζωγραφικοί πίνακες. Άλλωστε και πολλοί ζωγράφοι της Αναγέννησης χρησιμοποίησαν στοιχεία από τα ανατολίτικα χαλιά. Με τα χρόνια, αυτό το προνόμιο απόκτησης πέραν των ηγεμόνων επεκτάθηκε και στους ευγενείς και αριστοκράτες. Μετά την Γαλλική Επανάσταση απλώθηκε σε μεγαλύτερα τμήματα των Αστικών Ευρωπαικών Πληθυσμών
ΜΟΡΦΩΤΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ - ΕΠΕΝΔΥΣΗ: Η αναβάθμιση του μορφωτικού και πνευματικού επιπέδου στις νέες γενιές, η ανάγκη καλύτερης αξιοποίησης του χρήματος είχε σαν αποτέλεσμα την απόρριψη των βιομηχανικών προϊόντων και την παράλληλη ανάπτυξη της ζήτησης των χειροποίητων χαλιών με διαχρονική αντοχή και αξία. Απότοκος αυτής της ανάπτυξης ήταν τα μεταχειρισμένα και παλιά χαλιά που μπήκαν στο εμπόριο, να ενταχθούν στα πανάκριβα συλλεκτικά αντικείμενα καλλιτεχνικής αλλά και επενδυτικής τοποθέτησης. Εδώ πρέπει να τονισθεί ότι η απόκτηση ενός χειροποίητου χαλιού, πέρα από την αισθητική, αποτελεί και διπλή επένδυση, αφενός χρήσεως εφόρου ζωής και αφετέρου οικονομική, αφού η αξία του ανεβαίνει με την πάροδο του χρόνου, ακριβώς όπως και το κόστος εργασίας. Ένα λαϊκό έργο τέχνης όπως το χαλί, δεν έχει τιμή, έχει αξία.
ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ: Πάντοτε το χειροποίητο χαλί αφού είναι μεγαλύτερης αξίας από βιομηχανικά προϊόντα όπως οι κουρτίνες ή οι στόφες των επίπλων και επειδή τοποθετείται στο δάπεδο είναι το κυρίαρχο στοιχείο του χώρου και τα υπόλοιπα στοιχεία ακολουθούν αυτό. Άλλωστε ένα χαλί διατηρείται εφόρου ζωής ενώ οι κουρτίνες και στόφες αλλάζουν κατά χρονικά διαστήματα και συνήθως με διαφορετικά χρώματα από τα προηγούμενα. Ένα χειροποίητο χαλί μπορεί να «καδράρεται» από μεγαλύτερο ή μικρότερο περιθώριο δαπέδου, σε μεγαλύτερο δυνατό χώρο. Στα χειροποίητα χαλιά δεν ισχύει η ομοιομορφία χρωμάτων με τα υπόλοιπα έπιπλα, αλλά πρέπει να έχει διαφορετικά χρώματα για να τονίζεται η μοναδικότητά του. Το χειροποίητο χαλί δεν είναι ένα απλό κομμάτι διακόσμησης ή αισθητικής, είναι η ίδια η διακόσμηση, είναι η ίδια η αισθητική μας.
ΑΥΘΕΝΤΙΚΑ ΧΑΛΙΑ ΑΙΩΝ: Αυτή η αισθητική μας προβάλλεται με τα χειροποίητα χαλιά Ανατολής, αρκεί να είναι τα αυθεντικά από τις συλλογές ΑΙΩΝ, επειδή είναι τα μοναδικά που διαλέγονται ένα προς ένα, επιτόπου, στις χώρες της Ανατολής, με γνώση και εμπειρία. Είναι ξεχωριστά αντικείμενα τέχνης που από χρόνο σε χρόνο αποκτούν μεγαλύτερη αξία, ενώ παράλληλα δίνουν στο χώρο σας μια απίστευτη μαγεία και ζεστασιά που κανένα βιομηχανικό διακοσμητικό υλικό δεν μπορεί σήμερα να προσφέρει. Πέρα από όλα αυτά έχετε έγγραφη και απόλυτα υπεύθυνη εξασφάλιση αφού κάθε αγορά χειροποίητου χαλιού συνοδεύεται από σειρά πιστοποιήσεων και διασφαλίσεων.
(Πηγή: http://www.aion.gr/
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου